Buldan

Tarihçe

Buldan’ın tarihsel süreci incelenirken civar bölgelerle birlikte ele alınmaktadır. İlçenin üzerine kurulduğu toprakların tarihinin Antik Döneme dek uzandığına dair kanıtlar bulunmaktadır. Bölgede M.Ö. 3000’li yılların ortalarında Luviler’in ve M.Ö 1650 – 1200 yılları arasında Hitit İmparatorluğu’nun yaşadığı bilinmektedir. Bölgenin hâkimiyeti M.Ö. 7. yüzyıla kadar Lidyalılarda olmuş, sonrasında ise Perslerin eline geçmiştir.

M.Ö. 4. yüzyılda Büyük İskender bölgede egemenlik kurmuş ve Helenistik dönem başlamıştır. Makedon Devleti’nin yıkılması ile birlikte Pergamon (Bergama) Krallığı bölgede etkin olmuştur. Bergama Kralı III. Attalos’un ölmeden önce bıraktığı vasiyet ile birlikte M.Ö. 133 yılından itibaren bölge Roma İmparatorluğu’nun kontrolüne geçmiştir.

Günümüzdeki Buldan’a bağlı olan Yenice Kasabası yakınlarındaki M.Ö. 2. yüzyılda kurulduğu düşünülen Tripolis antik kenti bulunmaktadır. Dönemin en güçlü kentlerinden biri olduğu bilinen Tripolis özellikle Roma döneminde altın çağlarını yaşamıştır. Önemli bir ticaret yolu üzerinde bulunan kentin Buldan’dan bir önceki yerleşim yeri olduğu düşünülmektedir.

M.S. 395 tarihinde Roma İmparatorluğu’nun ikiye ayrılması ile bölge Bizans (Doğu Roma İmparatorluğu) sınırları içerisinde kalmıştır. 1071 yılında Büyük Selçuklu’nun zaferiyle sonuçlanan Malazgirt Savaşı’nın ardından bölgeye Türkmenler yerleşmeye başlamıştır. Sonrasında Bizans, kaybettiği toprakları kısa süreliğine geri alsa da 1305 yılında Germiyanoğulları bölgeyi ele geçirmiştir.

Yörede hâkimiyet kuran diğer beylikler arasında İnançoğulları Beyliği ve Aydınoğulları yer almıştır. 1391’de Yıldırım Bayezid bölgeyi fethetmiş, fakat 1402 yılında gerçekleşen Ankara Savaşı ile Germiyanoğulları tekrar hâkimiyet kurmuştur. 1429 tarihinde Germiyanoğlu Hükümdarı II. Yakup Bey’in ölümünün ardından Buldan ve çevresi Osmanlı İmparatorluğu sınırlarına katılmıştır.

17. yüzyılın sonlarına kadar köy olarak varlığını sürdüren yöre, 1779’da Aydın iline bağlı bir bucak olmuştur. 1883 yılında ise Denizli sancağına bağlanmıştır. Milli Mücadele döneminde Yunanlılar tarafından işgal edilen ilçe, 4 Eylül 1922 tarihinde kurtarılmıştır. 1923 tarihinde ise Denizli şehrine ilçe olarak bağlanmış ve yöre vatandaşlarına ocak olmuştur.

15. yüzyılda ilçenin bulunduğu topraklar “Çarşamba-i Lazıkiye” olarak adlandırılmaktaydı. Sonrasında ise Boldan, Boladan, Buladan gibi değişmişlere uğramıştır.  İlçenin adının gelişimi ile ilgili pek çok rivayet bulunmaktadır. Ancak etimolojik olarak bakıldığında en doğru gibi görülen açıklamanın “bul” hecesinin “bol”dan türediğidir. Bu hecenin ise Tripolis’in önceki adı olan Apollonia kelimesinde yer alan “pol” hecesi ile ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Osmanlı belgelerinde ilçenin ismi Boladan olarak geçmektedir. Kelimenin biraz geçmişine gidildiğinde ise “su koruluğu yöre” anlamına ulaşılmaktadır.

Coğrafi Özellikler

Buldan ilçesinin Alaşehir’e uzaklığı 54 km, Denizli il merkezine uzaklığı ise 44 km’dir. İlçenin güneyinde Sarayköy, doğusunda Güney, kuzeyinde Uşak, batısında ise Manisa ve Aydın yer alır. Yüzölçümü 518 km², deniz seviyesinden yüksekliği 690 metredir. Yüzey şekilleri olarak dalgalı bir coğrafya üzerine kulu ilçenin kuzeyinde Bozdağlar, güney ve batı kesimlerinde ise Aydın Dağları yer alır. İlçe güneybatısında Büyük Mendere’e dökülen dere vadisi boyuna kurulmuştur. Akdeniz iklimi ağırlıklı olmakla birlikte iç ve yüksek kesimlerde karasal iklim görülür.

İlçede kökenleri antik çağlara dek uzanan dokumacılık geleneği veya ticareti sürdürülmektedir. Kumaş, kilim, halı dokumacılığı ilçenin temel geçim kaynakları arasındadır. Fakat motorlu tezgâhların yaygınlaşması ile birlikte el dokumacılığı gerilemiştir. Geçmişte “Ak Alemli Bez” ve “Bükülü Bez” gibi isimler verilen Buldan Bezi geniş çapta bir üne sahiptir. Aile ve atölye tipi dokumacılık yüzyıllardan bu yana ilçenin başlıca gelir kaynağıdır.

Başlıca tarım ürünleri arasında tütün, pamuk, sultaniye üzüm, incir, tahıl ve baklagiller yer alır. Hayvancılık ağırlıklı olarak süt sığırcılığı ve tavukçuluk alanlarında yapılmaktadır. İlçenin yöresel lezzetleri arasında balcan-sovan aşı, alandız kebabı ve çağla dürümü yer alır.

Nüfus

2020 – 2021 yılının Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) verilerine göre ilçenin toplam nüfusu 27.223’dür. Nüfus dağılımı 13.289 erkek ve 13.934 kadın şeklindedir. İlçeye bağlı mahalle sayısı ise 45’dir.

Görülmesi Gerekenler

• Yenice Kaplıcaları
• Sazak Dağı
• Kestane Deresi
• İçme Deresi
• Yukarı Vakıf Mesireliği
• Toprakçı Kaşı
• Süleymanlı Yayla Gölü
• Tarihi Buldan Evleri
• Evliyazadeler Konağı
• Tripolis Antik Kenti
• Narlı Kanyonu
• Deliktaş – Kaya Mezarı
• Antik Yol
• Bağ Evleri
• Paşalar Hanı
• Talat Tarakçı Parkı
• Dokuma Pazarı
• Eski Hükmet Konağı

Diğer Önemli Bilgiler

• Buldan posta kodu: 20400
• İl alan kodu: 0258
• İl plaka kodu: 20