Tarihçe
Kiraz, coğrafi açıdan yaşama elverişli olması sebebiyle antik çağlardan bu yana yerleşke olarak tercih edilmiştir. Küçük Menderes havzası çevresindeki yaşamın M.Ö. 6500 yıllarına kadar uzandığı bilinmektedir. Küçük Menderes ırmağı Çatak, Kadın, Sırımlı, Ulu ve Sulu derelerinin Kiraz ovasında birleşmesiyle oluşmuştur. Antik dönem, Roma ve Bizans dönemleri boyunca Küçük Menderes’in adı Kaystros olarak bilinirdi.
İlçe toprakları üzerinde antik çağ boyunca Hitit, İyonya, Frigya ve Lidya medeniyetleri yaşamıştır. M.Ö. 540 yılında başlayan Pers İmparatorluğu hâkimiyeti M.Ö. 334 tarihine kadar sürmüştür. Sonrasında Kral Büyük İskender bölgeyi fethetmiş, Makedon Devleti yıkılana kadar egemenlik kurmuştur. M.Ö. 133 yıllarına kadar ise bölgede Bergama Krallığı Dönemi yaşanmıştır.
Bergama kralının ölümünün ardından Roma İmparatorluğu hâkimiyetine geçen bölge o yıllarda “Kilos/Kilas” olarak anılmıştır. Ayrıca Roma İmparatorluğu dönemi boyunca “Kilbis/Koloe/Kolose gibi isimler de kullanılmıştır. Kiraz ilçesinin adının kaynağı ise M.Ö. 8. yüzyılda ilçe toprakları üzerinde yaşayan İyonlara dayanmaktadır. Kışın soğuktan korumak için uygun şartlara sahip olan bölgeyi İyonlar, “kışlık barınak” manasında kullanılan “Kleos/Klaos” olarak adlandırmışlardır.
İlçe toprakları 1308 – 1426 tarihleri arasında Aydın Oğlu Beyliği egemenliğinde kalmıştır. 1426 yılından itibaren tamamen Osmanlı topraklarına katılan bölgeye “güzel yer” manasına gelen “Keleş/Keles/Kilas/Kelas” adı verilmiştir. Osmanlı döneminde Aydın Sancağı’na bağlanan Kiraz, varlığını uzun süre Birgi kazasına bağlı bir köy olarak sürdürmüştür. 1864 yılında ise İzmir Sancağı’na bağlı olan Ödemiş kazasına bağlı bir nahiye durumuna gelir.
2 Haziran 1919 tarihinde başlayan Yunan ordusunun Keles/Keleş toprakları üzerindeki ilk işgali 41 gün sürdü. 12 Temmuz 1919 tarihinde Ödemiş’e geri çekilen Yunan ordusu, 24 Haziran 1920 tarihinde Keles’i ikinci defa işgal etti. Milli kurtuluş mücadelesine önemli destekler veren Keles, 1 Eylül 1922 tarihinde işgalden kurtarıldı. 1948 yılında çıkan kanunla İzmir iline bağlı bir ilçe olarak tanınan Keles’in ismi Kiraz şeklinde değiştirildi.
Coğrafi Özellikler
Kiraz ilçesinin İzmir il merkezine uzaklığı 142 km, Manisa’nın Alaşehir ilçesine uzaklığı ise 56 km’dir. Yüzölçümü 586 km² olan ilçenin deniz seviyesinden yüksekliği ise 312 metredir. Kuzeyinde Manisa’nın Salihli ilçesi, doğusunda Manisa’nın Alaşehir ilçesi, batısında İzmir’in Ödemiş ilçesi ve güneyinde Aydın’ın Nazilli ilçesi yer alır.
İç Ege Tipi Akdeniz ikliminin görüldüğü ilçede sıcaklık ova kısmında ılımanken, yüksek kesimlerde daha serttir. Küçük Menderes havzasında bulunan verimli topraklar sebebiyle bölge her zaman tarım için elverişli olmuştur. Meyve bahçeleri ve bağlarıyla ünlü olan Kiraz ilçesinde tarım başlıca geçim kaynaklarından birisidir. Kiraz üretiminin büyük önem kazandığı ilçede yetişen başlıca tarım ürünleri arasında tütün, pamuk, mısır, zeytin, incir, patates ve kestane yer alır. Ayrıca ilçe için hayvancılık da önemli geçim kaynakları arasındadır.
Nüfus
2020 – 2021 yılının Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) verilerine göre ilçenin toplam nüfusu 44.105’dir. Nüfus dağılımı 22.387 erkek, 21.718 kadın şeklindedir. Nüfus artış oranı önceki yıla göre %0,41 olarak açıklanan ilçe 56 mahalleye sahiptir.
İlçenin posta kodu 35890, il alan kodu 0232 ve il plaka kodu ise 45’dir.
Görülmesi Gereken Yerler
- Hisar (Asar) Kalesi
- Kaleköy Antik Kenti
- Yağlar Kalesi
- Erenler Tepesi Tümülüsü
- Beretta Antik Kenti
- Aydınoğlu Mehmet Bey Camii
- İsa Bey (Ulu) Camii
- Suludere Camii
- Suludere Hamamı
- Haliller Çeşmesi
- Vakıflar Türbesi
- Çatak Şelalesi
